Ο βιολογικός κύκλος των κουνουπιών αποτελείται από το αυγό, την προνύμφη, τη νύμφη και το ενήλικο ακμαίο.Tα κουνούπια είναι ολομετάβολα δηλαδή υφίστανται πλήρη και ολική μεταμόρφωση. Μόνο στο τελικό στάδιο το κουνούπι έχει την ικανότητα να πετά, ενώ τα προηγούμενα ανώριμα στάδια του είναι υδρόβια.
Ανάλογα με το είδος , τα θηλυκά κουνούπια αποθέτουν 30-500 αυγά σε κάθε ωοτοκία.
Τα θηλυκά κουνούπια ρουφούν αίμα για να προμηθευτούν την απαραίτητη πρωτεΐνη για την ανάπτυξη των ωοθηκών. Τα άτομα χρειάζονται επιπλέον φυτικά σάκχαρα ως πηγή ενέργειας. Τα θηλυκά προκειμένου να πάρουν το γεύμα αίματος που είναι απαραίτητο για την ωρίμανση των αυγών έχουν αναπτύξει ένα σύνθετο σύστημα εντοπισμού δυνητικών ξενιστών. Ο εντοπισμός του ξενιστή βασίζεται σε οσφρητικά, οπτικά και θερμικά ερεθίσματα.
Χώροι στους οποίους εναποθέτουν τα κουνούπια τα αυγά τους:
Η κατανόηση της συμπεριφοράς των κουνουπιών και των χώρων που τοποθετούν τα αυγά τους μπορεί να βοηθήσει και στην πρόβλεψη των μελλοντικών πληθυσμών προνυμφών και το καθορισμό των πιθανών περιοχών όπου πρέπει να ληφθούν μέτρα αντιμετώπισης.
Τα κουνούπια αναζητούν και αποθέτουν τα αυγά τους στην επιφάνεια του νερού. Συχνά τα αυγά σχηματίζουν ομάδες με μορφή δικτυωτών σχηματισμών, μέχρι την εκκόλαψη των προνυμφών. Έχοντας μέγεθος μικρότερο από 2mm, είναι σχεδόν αδύνατο να αναγνωριστούν με γυμνό οφθαλμό.
Αυτό σημαίνει αυτόματα ότι ακόμα και οι μικρότερες εστίες νερού προσελκύουν τα κουνούπια και για τη σωστή πρόληψη τους πρέπει να αποφεύγονται.
Προνύμφες & Νύμφες:
Οι προνύμφες και οι νύμφες όλων των ειδών των κουνουπιών χρειάζονται νερό να αναπτυχθούν.
Κανένα είδος δεν έχει προνύμφες που μπορούν να επιβιώσουν στην ξηρασία. Το φυσικό περιβάλλον των προνυμφών, στο οποίο αναπτύσσονται,ποικίλει ανάλογα το είδος.Οι κύριες εστίες είναι έλη, βάλτοι, λακκούβες με νερό, υπόνομοι κλπ
Ενήλικα Κουνούπια:
Η διάρκεια ζωής των ενηλίκων εξαρτάται από τη θερμοκρασία. Συνήθως η διάρκεια ζωής του κουνουπιού είναι 15-20 ημέρες αλλά σε υψηλή θερμοκρασία μπορεί να μην ξεπεράσει τις 11 ημέρες. Τα ενήλικα είναι συνήθως μικρού μεγέθους, με μήκος 3-6mm που σπάνια μπορεί να φτάσει τα 9mm σε ορισμένα είδη.
Τα κουνούπια τρέφονται με νέκταρ ή γύρη που βρίσκουν στη φύση, όμως τα θηλυκά χρειάζονται και αίμα προκειμένου να μπορέσουν να κάνουν αυγά.
Εφόσον το θηλυκό πραγματοποιήσει ένα γεύμα αίματος τότε ωριμάζουν τα αυγά του τα οποία και τοποθετεί στην επιφάνεια του νερού και στη συνέχεια εκκολάπτονται οι προνύμφες που τρέφονται με διάφορα οργανικά κατάλοιπα.
Τα κουνούπια ερεθίζονται και προσελκύονται από την κίνηση, από τη σωματική θερμότητα, από την υγρασία και το διοξείδιο του άνθρακα που εκπνέεται με την αναπνοή. Το σφύριγμα που κάνουν προέρχεται από το συγχρονισμένο τους φτερούγισμα.
Τέλος, τα κουνούπια ανάλογα με το είδος του ξενιστή που προτιμούν για τη λήψη αίματος διακρίνονται σε
- ανθρωπόφιλα,
- ζωόφιλα,
- ορνιθόφιλα,
- ερπετόφιλα, κ.λ.π.
Ανάλογα με τα σημεία όπου αναζητούν τον ξενιστή τους διακρίνονται:
- οικοδίαιτα (προτιμούν τα σπίτια για αναζήτηση ξενιστή)
- αγροδίαιτα (τα συναντάμε στην ύπαιθρο),
- ενδόφιλα (προτιμούν εσωτερικούς χώρους)
- εξώφιλα (προτιμούν εξωτερικούς χώρους)
Ανάλογα με το μέγεθος του χώρου που χρειάζονται για την πτήση κατά τη σύζευξη διακρίνονται σε:
- στενόγαμα και ευρύγαμα
Βάση το χρόνο δραστηριοποίησης των τέλειων εντόμων σε:
- νυκτόβια και ημερόβια είδη
